Note:
Om een lamp met meerdere schakelaars te kunnen bedienen spreken we van een wisselschakeling.
In de volksmond wordt dit echter ook "hotel schakeling" genoemd.
De officiële term is dus: wisselschakeling.
Om een Z-Wave wisselschakeling met FIBARO modules te kunnen maken zijn de volgende punten belangrijk om rekening mee te houden:
Is er een blauwe (nul) draad aanwezig bij de schakelaar? Elke Z-Wave module heeft nl. voeding nodig van de blauwe (nul) draad. Z-Wave schakelaars/ actoren onderbreken immers het elektrische circuit wanneer de lamp uitgeschakeld wordt, waardoor een blauwe draad bij Z-Wave schakelaars benodigd is. Sommige Z-Wave dimmers onderbreken het elektrische circuit overigens niet wanneer de lamp uitgeschakeld wordt. Om deze reden is het niet altijd een must om een blauwe draad (ofwel 3-draads systeem) beschikbaar te hebben. Zo is de FIBARO Dimmer 2 dus óók te gebruiken zonder een blauwe (nul) draad (ofwel 2-draads systeem). Heb je trouwens geen dimbare lamp op de plek waar je een wisselschakeling wilt inzetten? Géén enkel probleem; de dim functie van de FIBARO Dimmer 2 is tevens in de controller uit te schakelen zodat deze ook als een normale aan/uit schakelaar kan werken. Handig!
Of je je traditionele wisselschakelaars (maak/verbreek schakelaars) wilt blijven gebruiken of deze toch wilt vervangen voor pulsdrukkers? Pulsdrukkers zijn veel handiger omdat deze terugveren naar de 0 positie (anders staat de schakelaar steeds op een andere stand bij aan/uit via wisselschakeling of bediening via een scène of app). Bekijk hier ons assortiment aan Traditionele Afdekramen & Drukkers.
Gebruik normale maak/verbreek schakelaars: qua aansluiting v/d schakelaars hoef je verder niets te wijzigen, maar er dient wel een bruine (live) draad doorgetrokken te worden en een blauwe draad voor de voeding van een Z-Wave schakelaar beschikbaar te zijn. Sommige Z-Wave dimmers werken - zoals aangegeven - zonder blauwe/ nul draad
Gebruik pulsdrukkers: in deze situatie verandert er wél iets qua manier van aansluiten.
Opsomming aansluitschema's (hieronder verder uitgewerkt)
Opties FIBARO Inbouw Schakelaars:
Wissel schakeling bestaande maak/verbreek schakelaars met blauwe draad
Opties FIBARO Dimmer 2:
Wissel schakeling 1 x FIBARO Dimmer 2 met blauwe (nul) draad & met pulsdrukkers
Wissel schakeling 1 x FIBARO Dimmer 2 zonder blauwe (nul) draad
Wissel schakeling 2 x FIBARO Dimmer 2 zonder blauwe (nul) draad (nog niet door ons getest)
FIBARO Inbouw Schakelaar
Wissel schakeling bestaande maak/verbreek schakelaars met blauwe draad
Bij het gebruik van FIBARO modules dient de Z-Wave module achter de bestaande wisselschakeling geplaatst te worden. Op de eerste wisselschakelaar - we noemen dit de S1 (S=schakelaar als in 'maak/verbreek' schakelaar) - komt de live (bruine) draad binnen. De volgende wisselschakelaar in lijn noemen we de S2; dit is de schakelaar waar als het goed is 3 zwarte draden op aangesloten zitten. Achter de laatste schakelaar van de wisselschakeling - in ons voorbeeld de S2 dus - dient de FIBARO Z-Wave schakelaar aangesloten te worden.
Bij het gebruik van een bestaande maak/verbreek wisselschakelaar dient de live (bruine) draad doorgetrokken te worden van de eerste (S1) schakelaar naar de laatste - in dit geval de tweede (S2) - schakelaar. De live (bruine) draad dient vervolgens aangesloten te worden op de L van de Z-Wave module. Merk op dat de twee zwarte draden die in de oude situatie dienst deden als wisselschakel draden nu 'slechts' de contactdaden zullen zijn voor de wisselschakel functie (zie aansluiting op de S1 ingang van de Z-Wave module).
Wisselschakeling FIBARO Single Switch V2:
Wisselschakeling FIBARO Double Switch V2:
Wisselschakeling FIBARO Relay Switch 1x2.5kW:
Wisselschakeling FIBARO Relay Switch 2x1.5kW:
FIBARO Dimmer 2
TIP: bekijk ook het webinar van domoticaGIGANT voor een duidelijke instructie over het aansluiten van een slimme Z-Wave dimmer zoals deze FIBARO Dimmer 2!
Wissel schakeling FIBARO Dimmer 2 met blauwe draad & met pulsdrukkers (o.b.v. 1 dimmer)
Een bestaande wisselschakeling (hotelschakeling) slim maken met de FIBARO Dimmer 2 en pulsdrukkers is prima mogelijk. In feite maak je van je wisselschakeling/ hotelschakeling dus een wissel dimming/ hotel dimming functie. Dit is uniek ten opzichte van een traditionele elektra installatie.
Om dit te kunnen doen dien je onderstaand aansluitschema te volgen. Let op de zwarte draden: alle pulsdrukkers sluit je parallel aan op de eerste (S1) ingang van de FIBARO Dimmer 2, dus 1 zwarte draad op de Sx voor de voeding van de pulsdrukker en 1 zwarte draad op de S1 voor de schakel-/dimfunctie van de dimmer. Merk op dat je dus een extra zwarte draad dient te trekken van de S1/Pulsschakelaar 1 naar de S2/Pulsschakelaar2. Aanvullende uitleg aansluitschema:
Belangrijk om te weten is dat de FIBARO Dimmer 2 een standalone dimmer is en dus standaard al werkt zonder dat er een pulsdrukker op is aangesloten. Deze verzorgt dus de volledige dimfunctie als een volwaardige dimmer. Een aangesloten pulsdrukker zorgt alleen maar voor een pulsje dat een 'status wijziging' naar dit soort Z-Wave dimmers stuurt. De FIBARO Dimmer 2 is dus zelf zo slim om te 'onthouden' op welke status deze op dat moment ingesteld staat (bijv uit of aan/ 11% dim stand/ 76% dim stand/ 100% dim stand). Een pulsdrukker verandert dus alleen de status van de dimmer d.m.v. het sturen van een puls signaaltje
Sluit de FIBARO Dimmer 2 aan bij de S1/Pulsschakelaar 1 (omdat daar de live draad zit)
De S1/Pulsschakelaar 1 dient er parallel op aangesloten te worden (Sx/S1) - dezelfde inbouwdoos
De S2/Pulsschakelaar 2 aan de andere kant dient er tevens parallel op aangesloten te worden (ook op de Sx/S1)
De ingang S1 van de FIBARO Dimmer 2 schakelt vervolgens de last (lamp) die direct aangesloten is op de uitgang (kringel tekentje) van de dimmer zelf.
Je kunt vanuit bovenstaand schema de voeding voor de pulsdrukkers ook vanaf de Live (bruine) draad pakken, het aansluitschema ziet er dan als volgt uit:
Merk op dat zwarte draad voor de voeding van de pulsdrukkers (Sx) komt te vervallen en dat de pulsdrukkers de voeding krijgen vanaf de Live draad.
Wissel schakeling FIBARO Dimmer 2 zonder blauwe (nul) draad (o.b.v. 1 dimmer)
Om een FIBARO Dimmer 2 op te nemen in een bestaande wisselschakeling (/ hotelschakeling) is gemakkelijk te realiseren. Je dient alleen wel een Live (bruine) draad beschikbaar te hebben bij de laatste schakelaar in de serie van de wisselschakeling (mogelijk is deze er nog wel bij in te trekken). In deze situatie dien je één van de volgende twee aansluitschema aan te houden:
Wissel schakeling FIBARO Dimmer 2 zonder blauwe (nul) draad (o.b.v. 2 dimmers)
NB. Deze oplossing is nog niet door ons getest, maar zou volgens ons met een Bypass 2 ertussen moeten (kunnen) werken. Een bypass heb je nodig omdat de dimmer anders in het kalibratie proces blijft 'hangen' omdat er fysiek geen lamp op aangesloten is. Mocht je dit getest hebben laat het ons weten, dan passen we deze documentatie er meteen op aan!
Note: De FIBARO Bypass 2 kan tevens gebruikt worden als een soort van "dummy last/ lamp". Omdat FIBARO Dimmers meteen na het opstarten de aangesloten lamp gaan kalibreren - en dit in deze situatie niet mogelijk is - kan een FIBARO Bypass 2 dienst doen om een lamp te simuleren. Dimmer A start in onderstaand voorbeeld anders niet door, waardoor het niet mogelijk is om ermee te kunnen associeren. Onderstaande info is nodig om te kunnen begrijpen wat hiermee bedoeld wordt.
Mocht het niet mogelijk zijn om een extra zwarte draad te trekken naar de 2e schakelar (S2), dan is het de moeite waard om het volgende aansluitschema aan te houden. Dit kost je helaas wel een extra dimmer, maar mogelijk kan dit een oplossing bieden.
In deze situatie gebruik je de 2 bestaande zwarte draden tussen de S1 en de S2 niet voor het schakelen, maar voor het volgende:
om de voeding (live/ bruine draad) van de ene kant (Dimmer A) naar de andere kant (Dimmer B) te brengen, zodat er ook spanning op de 2e dimmer (Dimmer B) komt te staan
om de neutrale draad (nul/ blauwe draad) van de ene kant (Dimmer A) naar de andere kant (Dimmer B) aan te sluiten via de lamp op de andere dimmer.
Merk op dat de lamp alleen fysiek aangesloten is aan Dimmer B. Omdat de schakel-/ dimfunctie van de Schakelaar/ Pulsdrukker 1 (hieronder afgekort: S/P 1) in dit geval niet via de 2 bestaande zwarte draden kan lopen (die hebben immers een andere functie gekregen), kan de bediening van Dimmer A naar Dimmer B mogelijk gemaakt worden door een associatie aan te maken van Dimmer A naar Dimmer B. Lees hier wat Z-Wave associatie precies inhoudt. Merk op dat S/P 1 aangesloten is op de tweede ingang van Dimmer A (ofwel de S2 ingang). Door een associatie te maken van "Dimmer A - S2" naar "Dimmer B - S1" is het mogelijk om vanaf Dimmer A zowel de aan/ uit als de dim functie van Dimmer B aan te sturen. Aangezien (de geassocieerde) S1 ingang van Dimmer B direct de lamp schakelt, zou deze dan ook aan moeten gaan bij het schakelen/ dimmen vanaf de schakelaar aangesloten op Dimmer A.
LET OP: met deze oplossing is hoogstwaarschijnlijk tijdens het dimmen niet real-time te zien hoe de lamp mee dimt, waardoor het een kwestie van tellen is op basis van je eigen ervaring voor hoever er op gedimd of af gedimd moet worden.